تزریق جانِ تازه به جمعیت

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «صبح توس»؛ در زمانه‌ای که جامعه در تیررس سنگین هجمه‌های فرهنگی و فشارهای فزاینده اقتصادی قرار گرفته است، شاهد گسترش نگرشی نگران‌کننده در میان بخشی از بانوان هستیم؛ نگرشی که تحت تأثیر القائات رسانه‌ای و گرایش به گریختن از بار مسئولیت، فرزندآوری را به حاشیه رانده است.

غلبه سبک زندگی مدرن و ترویج فرهنگ راحت‌طلبی، موجب شده است بسیاری از بانوان یا اصل فرزندآوری را کنار بگذارند یا به داشتن تنها یک فرزند بسنده کنند. 

با این حال، در همین شرایطی که کمتر کسی به داشتن بیش از دو فرزند می‌اندیشد، بانوانی آگاه و دغدغه‌مند در جامعه حضور دارند که فرزندآوری را ضرورتی انکارناپذیر برای آینده جامعه می‌دانند و به یک فرزند و دو فرزند و یا حتی سه فرزند بسنده نکرده‌اند.

سخن از مادران دیروز نیست؛ سخن از بانوان نسل جدید است؛ بانوان دهه هفتادی و اواخر دهه شصتی که با توکل بر خداوند متعال و تأسی از سیره نورانی بانوی بی‌بدیل اسلام، حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها)، با ایمان و شجاعت، مسیر مادریِ عزتمندانه را برگزیده و به داشتن 4 و 5 فرزند روی آورده‌اند.

فرزند بیشتر، شادی بیشتر؛ روایت مادر دهه هفتادی با ۵ فرزند پسر 

سیده سمانه حسینی  متولد۱۳۷۰صاحب پنج فرزند پسر است. او فرزندان را مایه برکت خانه می‌داند و عنوان می‌کند: تعداد فرزندان زیاد در خانه ما باعث رونق و برکت سفره‌مان شده است. 

حسینی با بیان اینکه با تولد هر فرزند روحیه نشاط و شادی در خانه ما بالا می‌رود، تصریح می‌کند: وقتی تعداد بچه‌ها زیاد باشد طبیعتا شادی و هیاهو در خانه بیشتر می‌شود مثلا ما هر روز در خانه بازی‌های گروهی نظیر فوتبال و والیبال بازی می‌کنیم و هیجان این بازی‌ها برای بچه‌ها بسیار لذت بخش است.

وی به افزایش معنویت در خانه نیز اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: ما هر شب در منزل به صورت دسته جمعی زیارت عاشورا و سوره واقعه می‌خوانیم و این مسئله بر روحیه خودم و فرزندانم بسیار تاثیرگزار بوده است. طبیعتاً هر چه جمعیت برای مراسم معنوی بیشتر باشد تاثیر و آرامشش در زندگی بیشتر می‌شود.

این مادر جوان خاطرنشان می‌کند: در خانه ما صدای گریه و خنده بچه‌ها از ته دل شنیده می‌شود و در یک کلام به لطف خدا در منزل ما زندگی در جریان است.

حسینی در پاسخ به این سوال که فرزند زیاد داشتن، چه سختی‌هایی دارد، با خنده می‌گوید: سخت‌ترین قسمت لحظه‌ای است که هم زمان پنج نفری می‌گویند: «مامان» و تو باید به جای دو تا گوش سراپا گوش باشی.

وی انگیزه خود از فرزندآوری را افزایش نسل شیعه عنوان می‌کند  و می‌گوید: علاوه بر علاقه‌ای که خودم و همسرم به بچه‌ها داریم، محبت بی حد و اندازه ما به مولا علی (ع)، دلیل اصلی‌مان‌ برای فرزندآوری بوده است. من آرزویم این است فرزندانم غلام حیدر کرار باشند.

وی ادامه می‌دهد: من همیشه در مواجهه با مشکلات زندگی دست به دامن حضرت زهرا (س) می‌شوم و از ایشان یاری می‌طلبم و مادری ایشان را در زندگی به بهترین شکل لمس کرده‌ام.

حسینی در توصیه به مادرانی که بین یک فرزند یا دو فرزند مردد هستند، می‌گوید: اگر ما خود را زنان امت رسول خدا (ص) می‌دانیم باید به توصیه‌های ایشان عمل کنیم چرا که ایشان در رابطه با فرزندآوری می‌فرمایند: « بهترین زنان، زن بسیار فرزندآور و مهربان است.»

این مادر جوان در پایان تاکید می‌کند: بچه‌ها به وجود و حضور خواهر یا برادر نیاز دارند پس والدین نباید آنان را از داشتن چنین نعمتی محروم کنند.

از مادری تا مربی‌گری

سیده فاطمه هاشم‌پور متولد ۱۳۶۸ و مادر پنج فرزند است. او نیز تعدد فرزندان را برکت زندگی ‌می‌داند و می‌گوید: من به برکت وجود فرزندانم توانسته‌ام با قرآن خواندن و کتاب خواندن انس بگیرم. با بازی‌های مختلف برای بچه‌ها آشنا شوم و حتی در خصوص قرآن و بازی با بچه‌ها برای دیگران کلاس برگزار می‌کنم. 

وی تاکید می‌کند: مهم‌ترین برکت فرزندآوری برای من این بوده است که بسیار صبور شده‌ام و تحملم در برابر مسائل مختلف بالا رفته است.

هاشم‌پور انگیزه دینی را مهم‌ترین عامل برای داشتن فرزند زیاد عنوان کرده و  ادامه می‌دهد: هدف دیگر من گوش کردن به فرمان حضرت آقا بود که بر مسئله فرزندآوری تاکید بسیاری دارند.

این مادر جوان با تاکید بر اینکه ما باید از سیره تربیتی حضرت زهرا (س)، الگوبرداری کنیم، اظهار می‌کند: احترام به پدر فرزندان، توجه به تغذیه جسم و روح کودکان، امیدبخشی و نظم در خواب و بیداری آنان از مهم‌ترین ویژگی‌های سبک زندگی ایشان بود.

۴ دسته گلی که نذر ظهور شده‌اند

سحر حاتمی، متولد ۱۳۷۴ دارای چهار فرزند است که دو تا از فرزندان ایشان دوقلو هستند. وی می‌گوید: ورود هر فرزند به خانه ما برکت‌های ویژه‌ای برایمان داشته است. من واقعا به این جمله اعتقاد پیدا کردم که روزی پدر و مادر هم به واسطه فرزندان نازل می‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که با وجود فشارهای اقتصادی، رسانه‌ای و فرهنگی که گاهی مانع فرزندآوری می‌شود، چه انگیزه‌ای برای داشتن و تربیت فرزند داشته است، عنوان می‌کند: اینکه شرایط فرهنگی جامعه تغییر کرده، معیشت و اقتصاد خیلی سخت شده است، کاملا درست بوده اما من فرزندانم را نذر ظهور کردم و اینکه حضرت آقا هم فرزند‌آوری را فریضه اعلام کردند مزید بر علت شد.

این مادر جوان به توسل به حضرت زهرا (س) در مشغله‎‌های زندگی‌ اشاره می‌کند و می‌افزاید: در طول روز پیش می‌آید که کارهای بچه‌ها فشرده باشد مثلا بچه‌های بزرگتر درگیر مسائل درس و مدرسه و کوچکترها رسیدگی و کمک می‌خواهند و اگر اغراق نکرده باشم بیشتر مواقع برای مدیریت شرایط خانواده و بچه‌ها از ایشان کمک می‌خواهم.

حاتمی خطاب به مادرانی که بین یک و دو فرزند مردد هستند، می‌گوید: ۳۰ یا ۴۰ سال آینده را در نظر بگیرید که بچه‌ها بزرگ می‌شوند و گرفتار. وقتی تعداد فرزندان بیشتر باشد گرما و دورهمی برای خانواده بیشتر است. پس به جای زمان حال به بلند مدت فکر کنید بهتر است.  

توصیه به مادرانی که برای فرزندآوری مردد هستند

فرشته محمودی ۳۵ ساله مادر چهار فرزند است. او نیز از برکت‌های فرزند زیاد داشتن می‌گوید: تعداد بالای فرزند در خانه ما باعث شده است، فرزندانم هم بازی داشته باشند و فرزندان بزرگترم مسئولیت پذیر شوند.

وی اولین انگیزه خود را پیروی از امر مقام معظم رهبری عنوان می‌کند و می‌افزاید: من فرزند زیاد داشتن را در تربیت بهتر بچه‌ها موثر می‌دانم و اینکه اعتقاد دارم روزی را خدا می‌دهد و از اینکه در آینده فرزندانم خانواده ای بزرگ دارند خوشحال هستم.

این مادر جوان خطاب به مادرانی که از فرزندآوری گریزان هستند، می‌گوید: تعداد فرزند زیاد برای خودتان بهتر است، زیرا بچه ها بیشتر باهم هستند و فرصت تنهایی و رسیدگی به کارها برایتان بیشتر می‌شود در صورتیکه فرزند که یکی دوتا باشند بیشتر به والدین وابسته هستند.

زهرا سوارکار، نماینده مجمع ملی فعالان جمعیت خراسان رضوی، در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «صبح توس»؛ با اشاره به گرایش والدین به تک‌فرزندی اظهار می‌کند: گریز از فرزندآوری یک آسیب است و این مسئله باید از بعد فردی و اجتماعی و حتی از منظرهای مختلف توجه و بررسی شود. همچنین از ابعاد فرهنگی، اجتماعی، روان‌شناختی، سیاسی ـ امنیتی ،اقتصادی و سایر زوایا به آن پرداخته شود.

شعار غلط «فرزند کمتر، زندگی بهتر» هنوز هم قربانی می‌گیرد

وی با بیان اینکه سال‌هاست ذی‌نفعان مختلف تلاش کردند تا با شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» نگرش جامعه را تغییر دهند، می‌افزاید: این تغییر نگرش منجر به تغییر باورها شد و در پی آن، جابه‌جایی و تحول در مؤلفه‌های فرهنگی و اجتماعی شکل گرفت.

مدیرعامل مؤسسه فرهنگی ـ راهبردی «منادیان رویش» با انتقاد از تغییر جایگاه فرزند در جامعه تصریح می‌کند: فرزند که در آیین و شریعت ما یک ارزش و از مصادیق باقیات‌الصالحات برای والدین محسوب می‌شود، امروز به یک ضدارزش تبدیل شده است. به نحوی که اگر خانواده‌ای تعداد فرزند کمتر می‌داشت جایگاه اجتماعی او بالاتر و با فرهنگ تلقی می‌شد. و زمانی که یک موضوع ارزشی و فرهنگی به ضد فرهنگ تبدیل می‌شود، اصلاح آن در یک جامعه سالیان سال زمان می‌برد.

سوارکار ادامه می‌دهد: موضوع تک‌فرزندی و یا به تعبیر دقیق‌تر بی‌فرزندی، علل متعددی دارد که مسائل اقتصادی نیز یکی از آن‌هاست، اما این مسئله عامل اصلی و اولیه به شمار نمی‌رود.

وی در ادامه درباره نقش رسانه‌ها در بروز این معضل می‌گوید: امروزه تکنولوژی و رسانه‌ها از عوامل پنهان، اما مؤثر در کاهش زادآوری و فرزندآوری هستند. رسانه‌ها بر هویت فردی، سبک زندگی و حتی نظام‌های فرهنگی ـ اجتماعی در سطح کلان تأثیر گذاشته‌اند.

نماینده مجمع ملی فعالان جمعیت خراسان رضوی با تأکید بر تأثیر رسانه‌های نوین و شبکه‌های اجتماعی بر مسئله فرزندآوری، بیان می‌کند: ارتباطات دیداری، شنیداری و گفتاری در این فضاها بر تصمیم‌گیری افراد اثرگذار بوده و حتی احساساتی مانند ناامیدی را تقویت کرده است؛ همچنین این فضا موجب گرایش به چشم‌وهم‌چشمی در سبک زندگی شده است.

مدیرعامل مؤسسه فرهنگی ـ راهبردی «منادیان رویش» خاطرنشان می‌کند: بسیاری از این الگوها برگرفته از فیلم‌ها و محتوایی است که در فضای مجازی بارگذاری می‌شود و همین مسئله باعث تغییر سبک زندگی و تأثیر مستقیم بر زادآوری شده است.

افسانه «خوشبختی تک‌فرزندی» توسط رسانه‌ها ساختگی است

وی می‌افزاید: رسانه‌ها به خانواده‌ها القا کرده‌اند که خانواده‌های تک‌فرزند یا حتی بدون فرزند، زندگی بهتر و شادتری دارند؛ در حالی که در واقعیت، وجود فرزند از جمله عوامل تاثیر گذار بر تحکیم بنیان خانواده و  یکی از مؤلفه‌های مهم نشاط ‌آور در زندگی محسوب می‌شود.

سوارکار تأکید می‌کند: امروز نمونه‌ها و الگوهای متعددی از خانواده‌های چندفرزندی وجود دارد که از نشاط و پویایی بالایی برخوردارند، در حالی که این فضا کمتر در خانواده‌های تک‌فرزند یا بدون فرزند دیده می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: فیلم‌ها و سریال‌های داخلی و خارجی به‌طور مداوم مفاهیمی را منتقل می‌کنند که افراد بدون فرزند یا تک‌فرزند را خوشبخت و برخوردار از زندگی راحت نشان می‌دهد، در حالی که این خانواده‌ها در حوزه نشاط خانوادگی و اجتماعی از بهره کمتری برخوردارند.

نماینده مجمع ملی فعالان جمعیت خراسان رضوی، فرار مادران از فرزندآوری به دلیل ترس از دست رفتن فرصت‌های شغلی یا تفریحات شخصی را یک زنگ خطر فرهنگی می‌داند و می‌گوید: ریشه این مسئله در تربیت نادرست است. اگر نسل جدید به‌درستی تربیت شود، درک خواهد کرد که حضور فرزند هیچ منافاتی با اشتغال، تفریح و سفر ندارد؛ فرزند نه مانع پیشرفت است و نه مانع نشاط زندگی.

سوارکار با بیان اینکه در صورت تربیت صحیح، نسل جدید فرزند را فرصت می‌داند نه تهدید، می‌افزاید: از آنجا که این آموزش‌ها به‌درستی ارائه نشده است، ترس از مانع بودن فرزند برای پیشرفت و تفریح شکل گرفته است؛ بنابراین باید به‌صورت جدی در حوزه آموزش والدین و والد گری کار شود.

وی با اشاره به شرایط مادران چندفرزندی عنوان می‌کند: هرچند مادران چندفرزند در جامعه با سختی‌های بیشتری مواجه‌اند، اما این سبک زندگی مزیت‌های قابل توجهی نیز دارد. زمانی که مادری چند فرزند را تربیت می‌کند، در این فرآیند خودِ والدین نیز تربیت می‌شوند؛ به عبارتی، هم مربی هستند و هم متربی.

سوارکار می‌افزاید: مادران چندفرزندی در فرآیند تربیت، ارتقاء پیدا می‌کنند و کامل تر می‌شوند و مهارت‌هایی مانند مدیریت برنامه‌ریزی، مدیریت نظم و مدیریت زمان ومدیریت صبر و حتی مدیریت اقتصاد در خانواده را عملا تجربه می‌کنند. نکته قابل توجه اینکه جایگاه مادری جایگاه والایی است که عدم توجه به این مهم و به حاشیه رفتن آن،  به خانواده و به تبع آن جامعه با چالش هایی از جنس مادرانه مواجهه خواهد شد.

وی با اشاره به آیه شریفه «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِی کَبَدٍ» عنوان می‌کند: چندفرزندی سختی‌هایی دارد، اما این سختی‌ها از جنس تکامل و رشد است و به تعبیر امام جامعه، نوعی مجاهدت محسوب می‌شود؛ چرا که در مسیر جهاد، انسان ممکن است برخی چیزها را از دست بدهد، اما دستاوردهای بزرگ‌تری به‌دست می‌آورد. بنابراین مزیت‌های چندفرزندی در وهله نخست متوجه والدین و سپس متوجه فرزندان خواهد بود.

سوارکار حضرت زهرا (س) را بزرگ‌ترین الگوی تربیت مادرانه می‌داند و می‌گوید: درس بزرگ زندگی حضرت این است که ایشان هم مادر و مربی شایسته‌ای برای فرزندان بودند و هم همسری نمونه برای امیرالمؤمنین (ع). آنجا که از امیرالمؤمنین (ع) درباره حضرت زهرا (س) سؤال شد، ایشان فرمودند: «نِعْمَ الْعَوْنُ عَلَى طَاعَةِ اللَّه»؛ آن حضرت در زمانه‌ای که زیر ساخت های زیستی و امکانات به هیچ وجه قابل مقایسه با امروز نبود بهترین انسان‌ها را تربیت کردند؛ و این بزرگ‌ترین درسی است که می‌توان از این مادر بزرگوار آموخت.

این بانوان، برخلاف جریان غالبی که مادری را امری بازدارنده و پرهزینه جلوه می‌دهد، با انتخابی آگاهانه نشان داده‌اند که پذیرش مسئولیت مادری، جلوه‌ای از بلوغ فکری و تعهد اجتماعی است. آنان با صبر، قناعت و اتکا به ایمان، بار سنگین تربیت نسل را بر دوش کشیده‌اند.

امروز جامعه بیش از هر زمان دیگری نیازمند معرفی و تقویت چنین الگوهایی است؛ الگوهایی که بی‌هیاهو و بدون ادعا، با انتخابی مسئولانه و مبتنی بر ایمان، در برابر جریان‌های مخرب فرهنگی ایستاده و بنیان آینده‌ای پویا و نسل‌ساز را پی‌ریزی می‌کنند.

انتهای خبر/

خبرنگار: سارا آویشی