هیهات من الذله آزادگی در برابر ظلم است

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «صبح توس»؛ جنگ ۱۲ روزه تحمیلی به عنوان یکی از مقاطع حساس و تعیین‌کننده تاریخ جمهوری اسلامی ایران نمادی از اتحاد و انسجام ملی مردم کشور در برابر تجاوز خارجی بود.

این جنگ کوتاه‌مدت اما سرنوشت‌ساز نه تنها عرصه مقاومت نظامی بلکه صحنه‌ای برای تجلی راهبردهای عمیق فرهنگی و معنوی شد؛ یکی از مهم‌ترین اصول راهبردی که در این دوران به وضوح نمود یافت شعار «هیهات من الذله» امام حسین (ع) بود؛ عبارتی که نماد ایستادگی؛ عزت‌طلبی و آزادگی در برابر ظلم و ذلت است.

«هیهات من الذله» نماد ایستادگی، عزت‌طلبی و آزادگی در برابر ظلم است

این راهبرد الهام‌بخش روحیه مقاومت را در دل مردم و رزمندگان زنده نگه داشت و باعث شد انسجام ملی به عنوان پایه اصلی دفاع مقدس شکل گیرد و به عنوان مایه افتخار و هویت جمعی ایرانیان تثبیت شود؛ انسجامی که در سایه آن وحدت در میان اقوام؛ طبقات و اقشار مختلف جامعه شکل گرفت و اجازه نداد دشمن بر خاک کشور تسلط یابد.

 حال این پرسش‌ها جدی‌تر از همیشه در برابر ما قرار می‌گیرد: مفهوم و اهمیت راهبرد «هیهات من الذله» امام حسین (ع) در شکل‌گیری روحیه مقاومت و انسجام ملی در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی چگونه بود؟ چه عوامل فرهنگی؛ دینی و اجتماعی باعث شد که شعار «هیهات من الذله» به یک نماد ملی و واحد برای تمام اقشار جامعه تبدیل شود؟ چگونه انسجام ملی میان اقوام؛ طبقات و گروه‌های مختلف در ایران در طول جنگ ۱۲ روزه تحمیلی تقویت شد و چه نقش مهمی در مقاومت ایفا کرد؟ نقش رهبری و سازماندهی نیروهای مسلح و مردمی در حفظ و تقویت انسجام ملی در این دوره چه بود؟ چه درس‌هایی از تجربه انسجام ملی در جنگ ۱۲ روزه می‌توان برای مواجهه با تهدیدات و بحران‌های آینده کشور گرفت؟ نقش رسانه‌ها و تبلیغات در ترویج راهبرد «هیهات من الذله» و ایجاد حس همبستگی ملی در آن دوره چگونه بود؟ چگونه انسجام ملی شکل‌گرفته در جنگ ۱۲ روزه، تأثیر خود را در روندهای بعدی سیاسی و اجتماعی کشور به جا گذاشت؟ 

برای بررسی این موضوع به‌سراغ حجت‌الاسلام حسین اسلامی؛ امام جمعه تربت‌جام و کارشناس مسائل دینی و از پژوهشگران این حوزه رفته‌ایم؛ وی سال‌ها در حوزه تبیین آموزه‌های دینی با محوریت جهادتبیین؛ امام شناسی، و مسائل سیاسی که به تدریس؛ تبلیغ و تحقیق مشغول بوده است.

در این گفتگوی تفصیلی؛ اسلامی از اهمیت و جایگاه مقاومت مردمی و انسجام ملی در جنگ 12روزه با رژیم صهیونیستی خواهد پرداخت و بر حفظ و لزوم وحدت و حفظ انسجام ملی در برابر توطئه‌های دشمنان و جبهه استکبار مطالبی را ارائه می‌دهد.

«هیهات من الذله» یعنی دوری کامل از ذلت و پایبندی به عزت الهی

صبح توس: مفهوم و اهمیت راهبرد «هیهات من الذله» امام حسین (ع) در شکل‌گیری روحیه مقاومت و انسجام ملی در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی چگونه بود؟

اسلامی: این راهبرد که ریشه در نهضت عاشورا و ایستادگی امام حسین (ع) در برابر ظلم و ذلت دارد به‌عنوان یک اصل معنوی و اخلاقی به مردم ایران در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی روحیه‌ای بخشید که در آن پذیرش ذلت و تسلیم شدن در برابر دشمن غیرقابل تصور است؛ «هیهات من الذله» یعنی دوری کامل از ذلت و حقارت و پایبندی به عزت و شرافت الهی این شعار به عنوان چراغ راهی برای رزمندگان و مردم به شمار می‌رفت و باعث شد وحدت و همبستگی میان اقشار مختلف به‌صورت قوی و الهام‌بخش شکل بگیرد؛ امام خمینی (ره) نیز با تأکید بر همین راهبرد مردم را به ایستادگی و مقاومت در برابر تجاوزگر تشویق کرد.

روحیه شهادت‌طلبی و فرهنگ ایثار که در جامعه ایرانی ریشه‌دار است

صبح توس: چه عوامل فرهنگی؛ دینی و اجتماعی باعث شد که شعار «هیهات من الذله» به یک نماد ملی و واحد برای تمام اقشار جامعه تبدیل شود؟

اسلامی: ایران کشوری با تنوع قومی؛ فرهنگی و زبانی اما دارای پیشینه دینی و تاریخی مشترک است؛ آموزه‌های اسلام به‌ویژه مکتب تشیع و واقعه کربلا که نماد مبارزه با ظلم و فساد است زمینه مشترکی برای وحدت است «هیهات من الذله» یک پیام قدرتمند دینی بود که با اعتقادات مردم گره خورد و به‌واسطه آن فراتر از مرزهای قومی و طبقاتی همه اقشار احساس مسئولیت کردند؛ همچنین روحیه شهادت‌طلبی و فرهنگ ایثار که در جامعه ایرانی ریشه‌دار است این شعار را باید به یک پرچم مشترک مقاومت تبدیل کرد.

 تنها با وحدت و همدلی می‌توانند عزت و استقلال کشور را حفظ کرد

صبح توس: چگونه انسجام ملی میان اقوام؛ طبقات و گروه‌های مختلف در ایران در طول جنگ ۱۲ روزه تحمیلی تقویت شد و چه نقش مهمی در مقاومت ایفا کرد؟

اسلامی: جنگ ۱۲ روزه تحمیلی یک آزمون بزرگ برای ایران بود که همه اقشار از کرد و بلوچ تا ترک و فارس همه در کنار هم ایستادند؛ انسجام ملی در این دوران نه تنها بر اساس منافع مادی بلکه بر پایه ارزش‌های معنوی و دینی شکل گرفت؛ همه گروه‌ها و طبقات با تأسی از «هیهات من الذله» به این باور رسیدند که تنها با وحدت و همدلی می‌توانند عزت و استقلال کشور را حفظ کنند؛ این همبستگی باعث شد که نیروهای مسلح و مردم در کنار هم به دفاع از خاک میهن برخیزند و در برابر دشمنان مقاومت کنند.

مقام معظم رهبری مدظله العالی که خود مظهر مقاومت و عزت‌طلبی بودنند

صبح توس: نقش رهبری و سازماندهی نیروهای مسلح و مردمی در حفظ و تقویت انسجام ملی در این دوره چه بود؟

اسلامی: رهبری امام خمینی (ره) و نائب بر حق ایشان مقام معظم رهبری مدظله العالی که خود مظهر مقاومت و عزت‌طلبی بود نقش بی‌بدیلی در تقویت انسجام ملی داشت؛ ایشان با صدور فرمان‌ها و پیام‌های معنوی؛ معنویت و انگیزه را در دل‌ها زنده نگه داشت؛ سازماندهی نیروهای مردمی مانند بسیج و سپاه پاسداران که مبتنی بر اراده مردم بود به وحدت عملی بخشید و توانست هماهنگی میان نیروهای نظامی و مردمی را برقرار کند؛ این ترکیب رهبری الهی و مدیریت میدانی ستون فقرات انسجام ملی را تشکیل داده است.

راهبرد «هیهات من الذله» به ما یادآوری می‌کند که ذلت پذیرفتنی نیست و ایستادگی ارزشمندترین راه است

صبح توس: چه درس‌هایی از تجربه انسجام ملی در جنگ ۱۲ روزه می‌توان برای مواجهه با تهدیدات و بحران‌های آینده کشور گرفت؟

اسلامی: یکی از مهم‌ترین درس‌ها این است که هیچ‌گاه نمی‌توان عزت و استقلال را بدون وحدت و انسجام ملی حفظ کرد؛ راهبرد «هیهات من الذله» به ما یادآوری می‌کند که ذلت پذیرفتنی نیست و ایستادگی ارزشمندترین راه است همچنین اهمیت رهبری الهی و حضور فعال مردم در صحنه اصل کلیدی موفقیت است؛ در شرایط بحران‌های آینده حفظ این اصول و تقویت فرهنگ مقاومت و همبستگی کلید پیروزی خواهد بود.

 اطلاع‌رسانی؛ فرهنگ مقاومت را در جامعه نهادینه نمود و همبستگی را تقویت کرد

صبح توس: نقش رسانه‌ها و تبلیغات در ترویج راهبرد «هیهات من الذله» و ایجاد حس همبستگی ملی در آن دوره چگونه بود؟

اسلامی: رسانه‌های داخلی به ویژه رادیو و مطبوعات به عنوان ابزارهای مهم تبلیغاتی پیام «هیهات من الذله» را به گوش همه مردم رساندند روایت‌های عاشورایی؛ خاطرات رزمندگان و گزارش‌های میدان جنگ حس وحدت و انگیزه مقاومت را در بین اقشار مختلف تقویت کرد؛ این تبلیغات علاوه بر اطلاع‌رسانی؛ فرهنگ مقاومت را در جامعه نهادینه نمود و همبستگی را تقویت کرد.

انسجام ملی و فرهنگ مقاومت که در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی شکل گرفت به یک سرمایه اجتماعی بزرگ تبدیل شد

صبح توس: چگونه انسجام ملی شکل‌گرفته در جنگ ۱۲ روزه، تأثیر خود را در روندهای بعدی سیاسی و اجتماعی کشور به جا گذاشت؟

اسلامی: انسجام ملی و فرهنگ مقاومت که در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی شکل گرفت به یک سرمایه اجتماعی بزرگ تبدیل شد که تا سال‌ها پس از آن بر سیاست‌ها و رویدادهای اجتماعی کشور تأثیرگذار بود؛ این انسجام پایه‌گذار فرهنگ ایثار و شهادت؛ تقویت روحیه ملی‌گرایی دینی و وحدت میان اقوام و اقشار مختلف شد و به عنوان یک پشتوانه قوی برای حفظ استقلال و امنیت کشور باقی ماند.

 مقاومت حسینی فراتر از مرزهای مذهبی و قومی عمل می‌کند

صبح توس: برخی معتقدند که مقاومت جمهوری اسلامی تنها مورد حمایت جریان‌های مذهبی است؛ اما در جنگ اخیر شاهد حمایت گسترده از این مقاومت در میان اقشار مختلف جامعه بودیم؛ آیا می‌توان گفت مقاومت حسینی؛ محور وحدت همه آزادگان ایران و حتی جهان شده است؟

اسلامی: کاملاً درست است مقاومت حسینی فراتر از مرزهای مذهبی و قومی عمل می‌کند؛ این یک زبان مشترک میان همه آزادگان دنیاست وقتی جمهوری اسلامی در برابر تجاوز آشکار رژیم صهیونیستی ایستادگی کرد نه فقط شیعیان بلکه بسیاری از آزادگان جهان همانند اهل سنت؛ مسیحیان حتی غیرمذهبی‌ها از این ایستادگی حمایت کردند چرا؟ چون ظلم چهره‌ای جهانی دارد و مقاومت پاسخ جهانی می‌طلبد؛ در داخل کشور این مقاومت نه متعلق به یک جناح؛ نه یک قوم؛ بلکه متعلق به همه ملت ایران است؛ شهدا؛ سرداران و علمای ما وطن‌دوست‌ترین انسان‌هایی بودنند و هستند که با منش اسلامی برگرفته از مکتب عاشورا جان خود را فدای خاک و عزت این سرزمین کردند؛ این یعنی وطن‌دوستی در جمهوری اسلامی با ایمان گره خورده است و این پیوند رمز ماندگاری آن است.

تا زمانی که مقاومت زنده است؛ عزت ایران زنده است

جمع‌بندی:

جنگ اخیر یک آزمون بود آزمونی برای ملت؛ برای مسئولان و برای دشمنان؛ ملت ایران با سربلندی از این آزمون عبور کرد چون به نظریه مقاومت ایمان داشت این نظریه برگرفته از عاشوراست؛ از فریاد امام حسین(ع) که فرمود: هیهات منا الذله این فریاد امروز در قلب ملت ایران طنین‌انداز است؛ ما باید این گفتمان را حفظ کنیم؛ تبیین کنیم و به نسل‌های آینده بسپاریم چون تا زمانی که مقاومت زنده است؛ عزت ایران زنده است.

انتهای خبر/