دهم دی‌ماه، روز ملی مشهد

چند سالی است که مسئولان شهر مشهد به دنبال تعیین و پیشنهاد روزی به نام این کلان‌شهر به‌منظور ثبت آن در تقویم رسمی کشور هستند،‌ اما این تلاش‌ها تاکنون به نتیجه‌ای منجر نشده است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح توس» این پیگیری‌ها به‌گونه‌ای بود که آنان از تاریخ‌ها و مناسبت‌های مختلفی که به‌نوعی به حضرت امام رضا(ع) انتساب داشت تا سایر مناسبت‌های تاریخی مربوط به شهر مشهد را در سیاهه‌ای گنجانده و یک‌به‌یک به‌عنوان گزینه‌های اصلی انتخاب، موردبررسی و شور قراردادند.

درخواست شورای فرهنگ عمومی کشور نیز انتخاب روزی به نام روز ملی مشهد با توجه به پیشینه سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی این شهر، به‌ویژه وجود مضجع شریف حضرت ثامن‌الحجج علی بن موسی‌الرضا(ع) بود، که از اهمیت و حساسیت ویژه‌ای برخوردار باشد.

از سوی دیگر انتخاب این روز باید به‌گونه‌ای باشد که همه جوانب امر در آن دیده شود و تمام مطالبات جامعه به‌ویژه فرهیختگان، استادان دانشگاه، هنردوستان، علما، طلاب و اقشار مختلف مردم این شهر ۳.۵ میلیون نفری را پوشش دهد.

مشهد تا حدود هزار و ۲۰۰ سال پیش، منطقه‌ای به نسبت وسیع بود، اما شمار اندک ساکنان آن در جنوب شهر بزرگ و باستانی «توس» و محل استقرار روستاهایی چون «نوغان» و «سناباد» ساکن بودند.

«توس» تا پیش از گسترش شهر مشهد برای قرن‌ها عمده‌ترین و پررونق‌ترین منطقه مسکونی در این بخش از خراسان بود، اما پس از شهادت حضرت امام رضا(ع) که پیکر مطهر آن بزرگوار در باغی در جوار روستای نوغان در ۳۰ کیلومتری جنوب توس به خاک سپرده شد، هسته اصلی مشهدالرضا گرداگرد حرم نورانی امام هشتم (ع)، که امروز زیارتگاه سالانه میلیون‌ها زائر ایرانی و خارجی است، شکل گرفت.

۱۰ دی ۱۳۵۷ مشهد، نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی

یکی از روزهای شاخص در تاریخ شهر مشهد، دهم دی‌ماه ۱۳۵۷ است که به گواهی تاریخ وقایع آن در پیشبرد مبارزات انقلابی و روند پیروزی انقلاب اسلامی نیز تأثیرگذار بوده است.

نماینده ولی‌فقیه در استان خراسان رضوی در نخستین همایش بزرگداشت حماسه دهم دی‌ماه ۱۳۵۷ مشهد گفته بود:‌ مردم مؤمن و انقلابی مشهد باهدف احیا و تعالی دین مبین اسلام و براندازی حکومت طاغوت در دی‌ماه ۱۳۵۷ درصحنه مبارزات ضد ستم‌شاهی فعالانه شرکت کردند.

آیت‌الله سید احمد علم الهدی افزوده بود: رژیم طاغوت تلاش بسیاری کرد تا از جریان‌ها و گروه‌های سیاسی برای ممانعت و یا کند کردن روند مبارزات مردم علیه خود استفاده کند ولی جریان‌های سیاسی به‌هیچ‌عنوان قادر به این کار نشدند.

ماجرا ازآنجا آغاز شد که به دنبال کشتار مردم بی‌دفاع مشهد در روز دوم دی‌ماه سال ۱۳۵۷، تعداد زیادی از مردم این شهر در روزهای سوم، پنجم، هشتم، نهم و دهم دی‌ماه در اعتراض به این کشتار وحشیانه در میدان شهدا (ژاله)، چهارراه لشکر، خیابان بهار و میدان تقی‌آباد این شهر تظاهرات گسترده‌ای را برپا کردند.

روز نهم دی‌ماه ۱۳۵۷ نیز به مناسبت گرامیداشت قیام نهم‌دی ۱۳۵۶ شهر قم، مراسم یادبودی در شهر مشهد برپا شد که پس از اتمام مراسم، مردم به‌سوی استانداری خراسان حرکت کرده و در آن محل تجمع کردند.

ارتش با به میدان آوردن تانک‌های برای مقابله با آنان وارد عمل شد که کار به درگیری شدید بین مردم و ارتشی‌ها کشید و حوادث خونباری در تاریخ انقلاب اسلامی رقم خورد که از آن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تحولات اجتماعی مشهد نام برده شده است.

در پی وقایع روز نهم دی‌ماه ۱۳۵۷، از صبح یکشنبه ۱۰ دی‌ماه، شهر مشهد شاهد یورش مأموران شاه به مردم و کشتار بی‌سابقه آنان بود و تانک‌های ارتش در خیابان‌ها جولان می‌دادند و از هر گوشه شهر، صدای رگبار گلوله به گوش می‌رسید و ده‌ها نفر از مردم بی‌گناه که بیشتر زنان و کودکان بودند، توسط نیروهای رژیم پهلوی به خاک و خون کشیده شدند.

این واقعه بازتاب گسترده‌ای در داخل و خارج کشور داشت و ضربه سختی بر پیکر نیمه‌جان رژیم منحوس پهلوی وارد کرد.

دهم دی‌ماه، روز ملی مشهد

نهم مهرماه سال گذشته، اعضای شورای فرهنگ عمومی خراسان‌رضوی با حضور در دفتر نماینده ولی فقیه در این استان، دهم دی‌ماه را به عنوان روز مشهد به تصویب رساندند.

آیت‌الله سید احمد علم الهدی در این نشست با بیان اینکه روز ملی برخاسته از حضور مردم و به نام مردم است، افزود: مردم مشهد در دهم دی حضور فعالی علیه رژیم طاغوت داشتند و نقش زنان و کودکانی که در این روز به شهادت رسیدند نیز بسیار موثر بود.