ایران عامل صلح پایدار منطقه

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح توس»؛ در سایه تاریخ و تمدن، جغرافیا همواره نقشی دوگانه داشته است؛ گاه سرچشمه نزاع و گاه دلیلی برای همبستگی بوده است و منطقه ما با دیرینگی و پیچیدگی‌هایش در میان این دو مسیر ایستاده است.

از یک سو کشمیر، زخمی عمیق بر پهلوی آسیاست که آتش جنگ‌های سه‌گانه میان چین، هند و پاکستان را شعله‌ور ساخته و گاه به تهدیدی هسته‌ای بدل می‌شود. از سوی دیگر رودخانه‌های تمدنی و فرصت‌های همگرایی که می‌توانند جریان زندگی را در این خطه آشفته تغییر دهند. ایران به‌عنوان حامل میراثی دیرین و بازیابی‌کننده نقش تعقل و میانجی‌گری در این میان جایگاهی ویژه دارد؛ نه فقط مرزی جغرافیایی بلکه مبدعی تمدنی که «آبادی» را شایسته‌تر از «تخریب» و «هم‌زیستی» را برتر از «تنفر» می‌داند و این ویژگی پس از انقلاب اسلامی به اوج ظهور رسیده است به همین دلیل است که ایران همواره خود و همسایگان را از جنگ‌های متعددی رهایی بخشیده است.

اختلافات میان هند و پاکستان که ریشه در تاریخ و سیاست دارد به‌ عنوان عامل دائمی ناپایداری در آسیا شناخته می‌شود. اما ایران با تجربهٔ تاریخی هم‌نشینی با فرهنگ‌های گوناگون به جای واکنش نظامی به دنبال تبدیل رقابت به همکاری است. ایران می‌داند که امنیت پایدار نه در توافق‌های سیاسی بلکه در بستر اقتصاد و پیشرفت شکل می‌گیرد. از این رو با بهره‌گیری از ظرفیت بنادر شهید رجایی و چابهار کریدور شمال به جنوب و همکاری با قدرت‌های بزرگ روسیه و چین تلاش دارد هند و پاکستان را از میدان جنگ به صحنه تجارت و توسعه بکشاند.

این رویکرد ایران الهام‌گرفته از الگوی اتحادیه اروپایی است؛ همان‌گونه که فرانسه و آلمان با زنجیره‌های اقتصادی به هم گره خوردند، ایران نیز در تلاش است تا زیرساخت‌های منطقه‌ای را توسعه دهد و خاک خود را به «پُل تمدنی» تبدیل کند دقیقاً همان چیزی که در ژئوپلیتیک و تاریخ این کشور شکل گرفته است. هدف ایران این است که جنگ را گران و صلح را سودآور کند، پروژه‌های ترانزیتی و انرژی را از موازنه نظامی به تعادل اقتصادی منتقل کند و به هند و پاکستان نشان دهد که آینده آن‌ها نه در رقابت بلکه در همکاری است.

روسیه و چین، به‌عنوان بازیگران فرامنطقه‌ای اهرم‌هایی مهم در اختیار ایران قرار داده‌اند. روابط استراتژیک مسکو با هند و هم‌پیمانی پکن با پاکستان، فرصتی استثنایی برای ایران فراهم کرده تا نقش واسطه‌ای هوشمند ایفا کند. این کشور، نه تنها در تجارت، بلکه در ثبات منطقه‌ای می‌تواند نقشی کلیدی داشته باشد. اما همه این تلاش‌ها بدون اندیشه‌ای تمدنی، بی‌ثمر خواهد بود.

ایران با بهره‌گیری از میراث فرهنگی غنی خود بر این باور است که «صلح» هنرمندانه‌تر از «جنگ» و «خِرد جمعی» بالاتر از «جهالت فردی» است. در فرهنگ فارسی، هم‌زیستی و آبادانی همواره برتر از تقابل و ویرانی شمرده شده است. این اندیشه تمدنی ایران را بر آن داشته تا هند و پاکستان را به سوی آینده‌ای مشترک هدایت کند؛ آینده‌ای که در آن خط لوله‌های انرژی کریدورهای تجاری و همکاری‌های علمی جایگزین رقابت‌های نظامی شوند.

 ایران با این باور است که تمدن از ترس‌ آفرینی محکم‌تر و همگرایی از تقابل پایدارتر است و تلاش دارد مرزها را نه به‌عنوان خطی برای جدایی بلکه پلی برای پیوند ملت‌ها ببیند. اگر روزی هند و پاکستان به جای جنگ برای آبادانی دست به دست هم دهند خواهند دانست که: «صلح، جهان را به کامِ جنگاوران شیرین‌تر کند».

انتهای خبر/