هنر انقلابی را در سطح بین‌الملل معرفی کنیم

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صبح توس» مسعود دهنوی متولد نیشابور است و از سال 1394 وارد عرصه فیلمسازی شده اما در طی همین مدت توانسته است آثاری هم‌چون مستند قطعه ۱۹، یدالله، من با مهدی میرم، ماهر، میزبان، همسفران جابر، مادری و مرگ روشن را به هنرمندان صنعت سینما عرضه کند.

یکی دیگر از آثار ارزشمند این هنرمند جوان، ساخت فیلم «عاتقه» یک مستند کوتاه ۱۳ دقیقه‌ای است که در جنوب لبنان ساخته شده و محور اصلی آن درباره یک بانوی مقاوم است که زیر موشک‌باران رژیم صهیونیستی در منطقه‌ای که همه خانواده‌ها و ساکناني آنجاُ منطقه را تخلیه کرده‌اند و به مناطق امن‌تر رفته‌اند، این بانوی مقاوم نه تنها خانه‌اش را ترک نکرده بلکه با ادامه زندگی روزمره‌اش سعی دارد به دشمن نشان دهد حیات و زندگی همچنان در این منطقه وجود دارد و با بمباران آنجا نمی‌توانند امید و مقاومت را از مردم مقاوم لبنان، به‌خصوص آن منطقه بگیرند. 

مسعود دهنوی در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «صبح توس»  از انگیزه و هدفش در خصوص ساخت این مستند می‌گوید: از زمانی که جنگ بر ضد مردم فلسطین و لبنان شروع شد به عنوان یک مستندساز ترجیح می‌دادم که در میدان و عرصه نبرد حضور داشته باشم و ضمن اینکه فضای آنجا را تجربه می‌کنم جنگ را از نزدیک برای مخاطبان و مردم روایت کنم لذا پس از گذشت یک یا دو ماه از تجربه‌ای مشابه، بار دیگر به این فکر افتادیم که به جنوب لبنان، منطقه‌ای که در آن زمان درگیرترین نقاط مرزی با رژیم صهیونیستی بود، سفر کنیم. هدف اصلی ما، ثبت روایتی انسانی از جنگ بود؛ روایت‌هایی که بتوانند درک عمیق‌تری از وضعیت انسان‌ها در چنین بحران‌هایی ارائه دهد.

این هنرمند نیشابوری بیان می‌کند: ورود ما به لبنان به شدت تحت نظارت امنیتی قرار داشت. در فرودگاه بیروت، مأموران امنیتی از ما خواستند که با دقت بیشتری وارد عمل شویم. به محض رسیدن به مرز، شرایط بسیار بحرانی و حساس شد. از لحظه‌ای که وارد منطقه شدیم، صدای دائمی پهپادها، که 24 ساعت شبانه‌روز در آسمان بودند، به شدت احساس ترس و اضطراب را در ما ایجاد می‌کرد. این صدا به قدری وحشتناک بود که حتی فکر کردن و برنامه‌ریزی برای فیلم‌برداری یا کارگردانی در این فضا سخت بود.

دهنوی با اشاره به اینکه در چنین شرایطی، با خود فکر می‌کردم که هدف اصلی‌ام چیست؟ چه چیزی را باید ثبت کنم؟ می‌گوید: در جنگ، همیشه باید دنبال قصه‌های آدم‌ها بود، نه فقط رخدادها و نبردها. زیرا این قصه‌ها هستند که تاریخ جنگ را می‌سازند و آنچه که از آن باقی می‌ماند، انسان‌ها و تجربیات آنهاست، طی گشت و گذاری که در منطقه داشتیم توانستیم دو سوژه اصلی پیدا کنیم که در قلب این بحران باقی مانده بودند. یکی از سوژه‌ها یک پیرمرد مسیحی بود که در یکی از شهرک‌های مرزی زندگی می‌کرد و در میان بمباران‌ها هنوز در خانه خود باقی مانده بود. دیگری یک زن مسن بود که در حالی که در کنار خانه ویران خود نشسته بود، قصه زندگی‌اش را برای ما بازگو کرد. این‌ها افراد عادی بودند، نه نظامی و نه عضو حزب‌الله. اما در این وضعیت، حتی کسانی که ظاهراً هیچ ارتباطی با حزب‌الله نداشتند، در حقیقت بخشی از مقاومت و درگیری‌های جاری به شمار می‌رفتند.

این کارگردان جوان ادامه می‌دهد: در این شرایط، حتی تفکر و برداشت ما از جنگ تغییر کرد در این سفر به درک جدیدی رسیدیم که در واقع بسیاری از مردم لبنان، حتی کسانی که شاید عضو رسمی حزب الله نبودند، در مقاومت علیه تجاوزات و بمباران‌ها حضور داشتند.

صحبت‌های عاتقه نشان از مقاومتی عمیق داشت

وی با اشاره به اینکه یکی از صحنه‌های جالب و پیچیده‌ای که در این سفر تجربه کردیم، دیدار با یک زن لبنانی به نام «عاتقه» بود که در میان بمباران‌ها، تصمیم به ماندن در خانه‌اش گرفته بود و مادر سه فرزند بود، می‌گوید: او در صحبتی که با ما داشت، جملاتی بسیار تاثیرگذار گفت: "ما در اینجا به سختی زندگی می‌کنیم، فرزندانمان را بزرگ می‌کنیم و تنها می‌خواهیم از خانه‌مان دفاع کنیم." این زن نمی‌خواست به کشتن یا جنگیدن فکر کند، بلکه تنها به دنبال حفظ خانه‌اش بود. اما جملاتش نشان از مقاومتی عمیق داشت. 

او ادامه می‌دهد: عاتقه تنها زنی بود که همچنان در خانه‌اش زندگی می‌کرد و با آب دادن به گل‌های اطراف منزلش و همچنین غذا دادن به برخی حیوانات که در آنجا پرسه می‌زدند، تلاش می‌کرد حیات و مقاومت را در شهر محل زندگی‌اش همچنان زنده نگه دارد. 

هنرمند فیلمساز نیشابوی بیان می‌کند: ما ۱۳ روز در لبنان بودیم که چند روز آن در «عیتا الشعب» مشغول تولید مستند عاتقه بودیم. تمام این مدتی که در حال تصویربرداری بودیم پهپاد‌های رژیم صهیونیستی مدام بالای سر ما در حال پرواز و تصویربرداری و شناسایی منطقه بودند. در واقع تمام این مدت ما به صورت ۲۴ ساعته زیر نظر پهپاد‌های جاسوسی و شناسایی رژیم صهیونیستی و البته بمبارانی که در آن اطراف صورت می‌گرفت مشغول تصویربرداری مستند بودیم.
مستندساز نیشابوری عنوان می‌کند: انتهای فیلم از آهنگ یکی از خوانندگان لبنانی که با صداگذاری خاصی به عنوان نمادی از مقاومت و ادامه آن در دل جنگ است؛ استفاده شده. این پایان‌ به نوعی نشان از ادامه مقاومت دارد، حتی اگر جنگ تمام شده باشد.

ایمان و اراده مردم برای ماندن و ایستادگی بسیار تاثیرگذار بود
فلیمساز نیشابوری می‌گوید: یکی از نکات جالب و تاثیرگذار این سفر، تفاوت دیدگاه‌ها و ارزش‌های انسانی در مواجهه با جنگ بود. آنچه که در این شرایط از جنگ و بحران مهم بود، نه تنها مقاومت فیزیکی بلکه ایمان و اراده مردم برای ماندن و ایستادگی بود. مقاومت در برابر دشمن خارجی، به معنای دفاع از خاک و خانه‌ها بود، حتی اگر این تنها چیزی بود که می‌توانستند در برابر بمباران‌ها حفظ کنند.

دهنوی بیان می‌کند: این سفر نه تنها به ما کمک کرد تا بتوانیم یک روایت انسانی از جنگ ثبت کنیم، بلکه به ما آموخت که در جنگ‌ها، درک انسان‌ها و کشف قصه‌های پنهان پشت هر فرد، می‌تواند تصویری واقعی و عمیق‌تر از جنگ ارائه دهد، تصویری که شاید در اخبار و رسانه‌ها دیده نمی‌شود.

در بحران‌ها درست عمل کنیم

هنرمند فیلمساز نیشابوری با بیان اینکه در دنیای مستندسازی، گاهی لحظاتی پیش می‌آید که باید تصمیماتی گرفت که هم از جنبه هنری و هم از زاویه انقلابی اهمیت دارند، می‌گوید: زمانی که در نزدیکی مرز بودیم و بمب‌ها در حال سقوط بودند، لحظه‌ای خاص پیش آمد. در آن لحظه که وضعیت بحرانی شده بود، مجتبی عمارلو (تصویربردار) تصمیم گرفت دوربینش را خاموش نکند. او می‌دانست که چنین لحظه‌ای، یکی از مهم‌ترین اتفاقات مستند است و باید ثبت شود. هر چند دچار ترس و اضطراب شده بودیم، اما مجتبی، به عنوان یک هنرمند و مستندساز حرفه‌ای، تنها تمرکز خود را بر روی دوربین و ثبت لحظات گذاشته بود.

هنر ابزاری برای درک عمیق‌تر از انسان‌ها و مقاومت‌های آنان در برابر سختی‌ها

وی می‌گوید: تجربه این سفر و یادگیری از آن، به من و تیم تولید این درس را داد که یک هنرمند انقلابی، در ابتدا باید هنرمند باشد، تا بتواند روایت‌های انسانی و عمیق از بحران‌ها و جنگ‌ها ارائه دهد. هنر باید ابزاری برای درک عمیق‌تر از انسان‌ها و مقاومت‌های آنان در برابر فشارها و سختی‌ها باشد.

او ادامه می‌دهد: مستندسازی در چنین فضاهایی نیاز به تمرکز و دقت بالایی دارد. شما وقتی در دل بحران‌ها و جنگ‌ها قرار می‌گیرید، باید قادر باشید از یک سوژه معمولی یک روایت عمیق و متفاوت بسازید. در این مسیر، هر لحظه و هر تصمیمی که می‌گیرید، می‌تواند سرنوشت فیلم و حتی خود شما را تغییر دهد.

وی با تاکید بر لزوم تلاش بیشتر و استفاده از همه امکانات موجود برای پیشبرد اهداف هنری و انقلابی، یادآور می‌شود: معتقدم باید با تمام توان و امکانات در دسترس، برای اثرگذاری در سطح داخلی و بین‌المللی تلاش کنیم. برخی از افراد و ارگان‌ها با وجود داشتن امکانات بیشتر، برای تولید آثار در حوزه‌های مختلف سینما، مانند فیلم‌های با محتوای انقلابی، باید از فرصتی که در دست دارند بهره‌برداری کرده و حداکثر تلاش خود را به کار گیرند.

دهنوی عنوان می‌کند: فیلم‌های انقلابی و با محتوای خاص ممکن است نتوانند آن‌طور که باید دیده شوند و این مسئله برای هنرمندان انقلابی چالشی اساسی است. حتی اگر فیلم‌ها محتوای مهم و جذابی داشته باشند، ممکن است به دلیل نگاه‌های سیاسی، فرصت دیده شدن در جشنواره‌های بزرگ و رسانه‌های بین‌المللی را نداشته باشند اما بسیاری از آثار هنری با محتوای مخالف، به دلیل مطابقت با خواسته‌های جشنواره‌های خارجی، راحت‌تر دیده شده و در کانون توجه قرار می‌گیرند.

برای معرفی فرهنگ و هویت ایرانی به جهانیان تلاش کنیم

مستندساز نیشابوری اظهار می‌کند: به‌عنوان هنرمند انقلابی باید تلاش کرد تا صدای خود را در فضای بین‌المللی هم بشنویم، این  مسئله‌ای مهم و اساسی است. حضور در جشنواره‌ها و رسانه‌های بین‌المللی مهم است چرا که می‌تواند به معرفی فرهنگ و هویت ایرانی کمک کند. به همین دلیل، هنرمندان باید به‌طور جدی‌تری به این فضا توجه کرده و با تمام سختی‌ها و مشکلات موجود، برای شناساندن آثار خود به جهانیان تلاش کنند. ما باید خیلی تلاش کنیم تا در این فضا اثرگذار باشیم.  

این هنرمند جوان با اشاره به اینکه ، موفقیت به معنای انجام دادن بهترین تلاش‌ها در شرایط موجود است، می‌گوید: این همان چیزی است که بسیاری از فیلم‌سازان به آن توجه نمی‌کنند: اهمیت استفاده از تمامی امکانات و شرایط برای خلق یک اثر با ارزش لذا حتی اگر شرایط، امکانات یا فضای کاری کم باشد، باید تمام توان خود را به کار گیریم و به بهترین شکل ممکن اثر خود را بسازیم. حتی اگر شرایط دشوار باشد، باید با ایمان و تلاش بی‌وقفه به‌دنبال ساخت آثار واقعی، اثرگذار و متعهد بپردازیم. این تلاش، اگرچه ممکن است در ابتدا نتیجه‌ای فوری نداشته باشد، اما در نهایت باعث رشد و شکوفایی هنر انقلابی خواهد شد.

انتهای خبر/